Friday, October 17, 2008

Pronomes Pessoais no tan verbu balu:

Ha’u : au
Ó : ó
Nia : ni
Ita : ita
Imi : emi
Ami : ami

Han : Á

Verbu
han :

U-á/ au-á
Ó mua
Ni ná
Ta-á
mi-á/ emi-á
ra/ sira ra

Ba: Ti/ lau

Utí / uláu
Otí / oláu
Natí / naláu
Tatí / taláu
Mití / miláu
Ratí / raláu

mai: má
Umá
Omá
Namá
Tamá
Mimá
Ramá
=========================
Ó loméne ?...........................................ó ba ne’ebé?
Au-lo houk lei......................................ha’u ba leten
Houk ene mene?..................................leten ne’ebé
Houk Tara-hahi...................................leten Tara-hahi nebá
Ó ti muna sa?......................................ó ba halo saída
au-ti toi betuk......................................ha’u ba ta-au
Odi una sa?..........................................hadi halo saída
Odi una Kololeki-Mauleki adar..........atu halo Kololeki-Mauleki sira nia uman
Odi rai sa?............................................hodi tau saída
Kololeki-Mauleki telor.........................Kololeki-Mauleki sira nia tolun
Ne auk ysa!...........................................fo ha’u nian ida!
Lohun tiha oi!.......................................nakfera hotu tiha!
Kaka’e ra ó, kuit ra ó! ..........................kakatua han ó, kuit han ó!
=========================
Ó loméne/ otí loméne ?.........ó ba ne’ebé?
Au-lo houk lei.....................ha’u ba leten
Houk ene mene?....................leten ne’ebé
Houk Tara-hahi................leten Tara-hahi nebá
Oti muna sa?.......................ó ba halo saída
Au-ti toi betuk..................ha’u ba ta-au
Odi una sa?.......................hadi halo saída
Odi una Kololeki-Mauleki adar.....atu halo Kololeki-Mauleki sira nia uman
Odi rai sa?.................................hodi tau saída
Kololeki-Mauleki telor.............Kololeki-Mauleki sira nia tolun
Ne auk ysa!.................................fo ha’u nian ida!
Lohun tiha oi!...............................nakfera hotu tiha!
Kaka’e ra ó, kuit ra ó! ...................kakatua han ó, kuit han ó!

Angkay/ Amakay, oti loméne/ó lauloméne?....kolega, ó ba ne’ebé?
Au-lo Dili.......ha’u ba Dili
Ó lau/ oti nora sa?...........ó ba ho saída?
Nora angguna....................ho angguna
Hori nia lo Dili selu dolar yla?......hosi ne’e ba Dili selu hira?
Wainhali dolar 7, wainhali naláu.....dalaruma dolar 7,dalaruma liu
Tantisá lo’o ni?............tansá nune’e fali
Warila tamésa saik ni selu dolar hitu,.....bainhira ita mesak deit selu dolar hitu,
Nora lamaok bele selu naláu.....ho sasán bele liu
Oti muna sa?.........................ó ba halo saída?
u-odi unauk ti sosa.............ha'u lori ha’u nia tua ba fa’an
nau botir ysa helin yla?.......tua botir ida folin hira
botir ysa dolar ysa…………..botir ida folin dolar ida
warila ó mahilas oler?........bainhira ó fila fali
warua, waritelu ka wari-at yla lo’o nia....bainrua, baintolu ka bainhat karik
hori lei lo nia na oras yla?......hosi ne’ebá mai ne’e han oras hira?
Hori nia lolei totoik tanti akar saik....hosi ne ba ne’ebá lalais tanba tun deit
Hiná oras at saik.................sei han oras hat deit
Hori lei lo nia sae wa’ik.......hosi nebá mai ne’e sa’e foho maka barak
Biní hiná oi narata oras lima.....ne’eduni sei bele han to’o oras lima

sei kontinua semana oin mai.........